Kurcyusz (Curtius) Franciszek (XVIII w.), lekarz nadworny króla Stanisława Augusta i marszałkowej W. Ks. Lit. Barbary Sanguszkowej. Doktorat medycyny i filozofii uzyskał w Padwie. W r. 1772 pisał rozprawę na konkurs ogłoszony przez Akademię Królewską Nauk w Mantui, nagrodę przyznano jednak J. Ballexserdowi. K. był członkiem Tow. Fizjokrytyków Sjeneńskich, Akademii Padewskiej i Bolońskiej i Tow. Patriotycznego Mediolańskiego. Na podstawie adnotacji na publikacjach K-a można wnioskować, że znalazł się on w Warszawie przed lub w r. 1781, z księżną Sanguszkową był w kontakcie od ok. 1783 r., jej lekarzem był ok. r. 1785, lekarzem króla od ok. 1785 do r. 1788 lub dłużej.
Pozostawił K. liczne obszerne prace dotyczące chorób zakaźnych i epidemicznych u ludzi i zwierząt oraz higieny i medycyny popularnej. Ważniejsze z nich to Animadversiones medicinae practicae in febrem hecticam (W. 1781), Opis chorób prętkiego ratunku potrzebujących… (W. 1783), napisany na życzenie ks. Sanguszkowej po francusku i przez nią przetłumaczony na język polski, Sposób leczenia i zupełnie wykorzenienia zarazy na bydło (Sandomierz 1785), Przepisy dyetetyczne, czyli reguły zachowania się w czerstwem zdrowiu y przedłużenia życia (W. 1785–6 cz. I i cz. II obejmująca 2 tomy, tłumaczone z francuskiego przez S. Szymańskiego), De epidemiorum et contagiorum natura et proprietatibus disquisitio (W. 1786), napisane dla zwrócenia uwagi lekarzy na niebezpieczeństwo chorób zakaźnych mogących nadejść ze strony Turcji (w pracy tej K. krytycznie przedstawił poglądy różnych autorów), Notices historiques sur la constitution épidemique du cathare qui a tourmenté presque tous les habitans de Varsovie… (W. 1788). Ponadto K. uzupełnił przedmową i przypisami nagrodzoną na konkursie w Mantui w r. 1772 rozprawę J. Ballexserda, pt. „Dyssertacya na to pytanie, iakie są przednieysze przyczyny śmierci tak wielkiey liczby dzieci y iakie są nayskutecznieysze oraz nayprościeysze sposoby do ocalenia ich życia…” (W. 1785), przetłumaczoną następnie z francuskiego na polski przez S. Szymańskiego. We wstępie do niej K. pisał, że początkowo zamierzał własną rozprawę konkursową ogłosić w polskim języku, ostatecznie jednak zdecydował się wydać nagrodzoną rozprawę J. Ballexserda, opatrzywszy ją swoimi uwagami.
Estreicher; Enc. Ogólna Wiedzy Ludzkiej, XI 78; W. Enc. Ilustr.; Gąsiorowski, Zbiór wiad. do hist. sztuki lek., III 197, IV, 318; Giedroyć, Źródła do dziej. medycyny, s. 395–401; Kośmiński, Słownik lekarzów, s. 16, 256 (spis prac); Millak K., Słownik biograficzno-bibliograficzny polskich lekarzy weterynaryjnych 1394–1918, L.–W. 1960–3 s. 120; – Gł. B. Lek.: Kartoteka W. Ziembickiego.
Teresa Ostrowska